Trà đạo (hay thưởng trà) là những ngôn từ mĩ miều dành cho những ai có đam mê về trà. Có khá nhiều nguyên tắc cho nghệ thuật thưởng trà. Đòi hỏi người thưởng thức cần nắm rõ và am hiểu để không làm mất đi văn hóa trà đạo. Để hiểu rõ hơn về “môn nghệ thuật” lâu đời này, bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu thêm một vài nguyên tắc khi thưởng trà.

Trà đạo là gì?

Theo lịch sử ghi chép, trà đạo phát triển từ khoảng cuối thế kỷ XII. Lúc ấy, có vị cao tăng người Nhật sang Trung Quốc để tìm thầy học đạo. Khi về, ông mang theo một vài hạt trà giống về gieo ở chùa.

Trong văn hóa người Việt, trà đạo được hiểu một cách ngắn gọn là vừa uống trà vừa đàm đạo. Từ thời xa xưa ông cha ta đã bắt đầu hàn thuyên với nhau bằng những ngụm trà dân dã, mộc mạc. Kể từ đó, nét văn hóa này được lưu giữ ngày qua ngày. Nó nhanh chóng trở thành thói quen gắn liền với đời sống của người Việt.

Pha trà sao cho có tách trà uống ngon đúng điệu?

Văn hóa thưởng trà sẽ phụ thuộc vào quy chuẩn của mối quốc gia. Có những nơi đề cao về cách pha trà, có nơi lại coi trọng hương vị, thậm chí là cả hai yếu tố trên. Đối với trà đạo Việt Nam, chúng ta đều có nguyên tắc riêng khi thưởng thức trà.

Nhất thủy

Nước đóng vai trò quan trọng, nó quyết định 50% độ ngon của trà. Loại nước dùng để pha trà nên là nước tinh khiết. Nói đến đây, ta có thể lý giải vì sao nhiều nơi đạo trà đúng nghĩa lại dùng sương đọng trên lá sen để pha trà.

Ngoài ra, nước đun sôi cho mỗi loại trà cũng cần phải khác nhau. Trà già thì cần đun nước thật sôi. Nếu muốn trà ngon, nên sử dụng ấm đất để đun. Như thế sẽ khiến vị trà đậm đà có mùi thơm hơn.

Nhị pha

Cách pha trà của mỗi người khác nhau nên có thành quả là những chén trà có hương vị khác nhau. Dùng nước sôi để tráng ấm và chén trà. Sau đó, cho trà vào ấm một lượng vừa đủ, cho nước sôi vào để khoảng 10 giây rồi bỏ phần nước đó đi. Cuối cùng, đổ nước sôi xâm xấp (chỉ đủ để phủ kín bề mặt của chè), đợi khoảng 30 giây để hãm trà, lắc nhẹ để trà tan đều trong ấm. Rót từ từ, từng chút một cho mỗi chén, rót đi rồi lại rót lại một lượt để trà trong mỗi chén có hương vị giống nhau. Trà nên được pha trong ấm nhỏ, để cho vị trà đậm đà, hương trà dậy lên một cách tự nhiên nhất.

Tam trà

Những búp trà được chăm sóc tỉ mỉ qua từng mùa vụ sẽ cho ra những thành phẩm tuyệt vời nhất. Tân Cương là vùng đất được dãy núi Tam Đảo che chắn nên có nhiệt độ không quá khắc nghiệt, dòng sông Công uốn lượn vòng quanh tạo cho nơi đây có một địa thế vô cùng thích hợp để phát triển cây chè. Chè được trồng ở mảnh đất được mệnh danh là “Đệ nhất danh trà” này sẽ có hương vị uống thử một lần, chắc chắn không quên. Từng búp trà xanh non mơn mởn báo hiệu một mùa thu hoạch cho ra những sản phẩm tuyệt mỹ, bao nhiêu tinh túy đất trời dồn hết lên từng búp trà, nói lên vì sao nó lại có vị trí quan trọng trong lòng người dân địa phương cũng như khách thưởng trà.

Tứ uống

Không phải ai cũng là người cảm nhận được hết cái thú vị khi thưởng trà. Người mới bắt đầu thì khi uống chỉ thấy vị đắng chát. Người đã cảm được trà là khi ngửi mùi hương, uống vào ngụm đầu tiên đã thấy tách trà này có ngon hay không, có chất lượng không. Trà ngon là lúc đầu uống có vị chát dịu, dần dần vị ngọt sẽ đọng lại trong miệng, ngọt thật lâu ở họng.

Trà đạo không thể trọn vẹn nếu như thiếu đi bạn trà. Không phải ai cũng có thể ngồi cùng nhau để cùng nhâm nhi vài tách trà cùng với nhau. Chỉ có tri kỷ, tâm giao mới khiến vị trà trở nên “đậm đà”, “ngọt chát” đúng chuẩn. Những ai có thể ngồi cùng nhau và bàn chuyện trà đạo luôn là những người bạn, người thân đặc biệt.

Lưu ý khi thưởng trà đạo

Trà ngon nhất chỉ khi nước trà còn nóng. Uống trà được ví như “uống” cả một nền văn hóa của quốc gia đó. Hương vị của trà được giữ lịa khá lâu sau khi uống. Cũng giống như sự vương vấn của lữ khách khi đặt chân đến nơi này.

Dâng trà đã là một ứng xử văn hóa phổ quát biểu hiện sự lễ độ, lòng mến khách. Khi dâng trà nên mời từ người lớn tuổi nhất, cũng giống như khi mời ăn uống bình thường. Thưởng trà ngon phải được đặt trong không gian thanh tịnh, có như thế thì tác dụng di dưỡng tinh thần của trà mới được đẩy cao đến đỉnh điểm.

Trà đạo tuy nhiên cũng cần có sự điều độ. Người biết về trà thường không uống nhiều, uống đặc và cũng không uống liên tục suốt ngày. Bởi trà đại diện cho sự tế nhị, nhạy cảm, thanh tao, tạo không gian để suy ngẫm và khiến đầu óc tỉnh táo.

Nguồn: Thiên Mộc Hương